Bakan Özhaseki, TRT Haber’de gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
Bakan Mehmet Özhaseki’nin konuşmasından satırbaşları şöyle:
Yaşadığımız Anadolu coğrafyası dünyanın en güzel yerlerinden biridir. Ama yer altında bir gerçek var. Bu ülkede son yüzyılda büyüklüğü 6 ve üzeri olan deprem sayısı 226’dır. Coğrafyamız bu haldedir. O zaman yaşadığımız evleri güvenli hale getirmemiz gerekiyor. Geçmişte yüz milyarlarca dolar deprem bedeli ödedik. Kahramanmaraş merkezli depremlerde 14 milyon kişi zarar gördü. 680 bin ev hasar gördü. Bu sayı 5-6’ya karşılık geliyor. 850 bin bağımsız ünite kullanılamaz hale geldi. 100 milyar doların üzerinde kayıp var. Her yıl bu tür sıkıntılarla karşılaşıyorsanız yapı stoğunda bazı güncellemeler yapmak gerekiyor. Ülkemiz en riskli 6 ülkeden biri.
Son bakanlık döneminde yanılmıyorsam 2017 yılıydı, Hatay’da kentsel dönüşüm için her şeyin hazır olduğu söylendi. Gittiğimizde insanların provokasyon yaptığını gördük. Geçmişte bu kentsel dönüşümü yapmış olsaydık belki de 6 Şubat’ta o bölgede bu sıkıntıyı yaşamazdık. Kentsel dönüşümü hızlandırmamız lazım.
AFET KONUTLARI ARTIYOR
200 bin konutun üretimine başladık. TOKİ çok güçlü bir kurum, son şokta sınavı geçti. TOKİ’nin yıllık kapasitesi 60-70 bin civarında. Şimdi TOKİ’ye ‘850 bin konut yapın’ diyoruz. Bu kolay bir iş değil. Bulabildiğimiz her yere altyapıyı inşa ederek konut planlıyoruz. Bazı vatandaşlarımız yerinde dönüşüm istedi. Kredi ve hibelerle ilgili planlarımızı yaptık. Olay yerinde başlayan birçok kişi vardı. Ancak bazı kentlerde yıkımlar halen devam ediyor. Ağır hasarlı binalar var. Bunlar zor şeyler ama üstesinden geleceğiz. Biz de şehirlerin merkezlerini inşa etmek istiyoruz. Meydanlar sembolik yerlerdir. Burada da inşaat yapıyoruz. İnşallah bir iki yıl içerisinde şehirlerimizi yeniden canlandırmak istiyoruz.
“4 KIRMIZI ÇİZGİMİZ VAR”
Kuzey Anadolu Fay Sınırında tekrarlı kopmalar yaşandı. 1939 Erzincan, Tosya, Niksar, Bolu, Adapazarı ve Gölcük depremleri bu hat üzerinde meydana geldi. İkinci sınır ise Malatya’dan Adıyaman’a geçerek Akdeniz’e doğru iniyor. Bu güç birikimi mutlaka zaman aralıklarıyla gerçekleşir. Ülkemizde üç fay hattı bulunmaktadır. Konutlarımızı, iş yerlerimizi depreme dayanıklı hale getirirsek sıkıntı yaşamadan atlatabiliriz. Fay hattının geçtiği yerlerde imara izin vermeyeceğiz. İkinci olarak dere yatakları var. Dere yataklarına ev yaparsanız sıkıntı beklersiniz, buraya da ev yapılmaz. Birçok yerde sıvılaşma nedeniyle binaların yıkıldığını gördük. Buna da izin vermeyeceğiz. Mimarlık ve mühendislik hizmetlerinde sıfır tolerans uygulanacaktır. Doğaya savaş açarsak mutlaka mağlup oluruz. Bu kırmızı çizgilere uymazsak pişman oluruz.
Dünyada bu kadar zararı kaldırabilecek başka bir ülke yok. 600 bine yakın vatandaşımız konteyner kentlerde yaşıyor. Bu insanların bir an önce evlerine dönmeleri gerekiyor. Bakanlıkta seferberlik ilan ettik. Bakan yardımcısı arkadaşımız sadece o bölgeyle ilgileniyor. Kasım ve Aralık ayı sonunda binlerce konutu vatandaşlarımıza teslim edeceğiz. 2-3 ay içerisinde 40 bin konutun teslimine başlayacağız.
DEPREM BÖLGESİNDE YERİNDE DÖNÜŞÜM
Bazı vatandaşlarımız rezerv alanlarına gitmek istemiyor. Eğer tabanda herhangi bir fay kırığı yoksa ve yasakladığımız bir alan değilse kalitesiz bir yapıdan kaynaklanıyor demektir. Yerinde dönüşüm için 210 bin kişi başvurdu. 300-400 bin kişinin hakkını karşılayacak durumdayız. Yerinde dönüşüme değer veriyoruz. Yeni istihdam alanları oluşturulacak. Yerel sivil mimari tasarım çeşitliliği artacaktır. Yaklaşık 140 yerel alt bölüm harekete geçecek. Kadim mahalle kültürü yeniden canlanacak. Kentin ekonomik hayatı canlanacak. Deprem bölgeleri en kısa sürede toparlanacak ve geri dönüşler hızlanacak.
HAZİNE ARSALARI
Pandemi ve Ukrayna-Rusya savaşıyla birlikte yaşanan şok her şeyi sarstı. Arz ve talep istikrarı bozuldu. Daha fazlasını sağlamamız gerekiyor. Özellikle kentsel dönüşümle bu konuyu hızlandıracağız. Tüm hazine lokasyonlarını tarayıp uygun olanları sunmayı planlıyoruz. Daha fazlasını sağladığımız sürece evlerin fiyatları da düşecek. Ev alan kişiler bunun iki katını ödemek zorunda kalıyor. 2-3 yıl sonra bu dengenin yeniden sağlanarak fiyatların düşeceğini göreceğiz.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE
Sanayicilerin artık yeşil dönüşüm belgelerini alması gerekiyor. 100 milyon metrekarelik millet bahçesi hazırlayacağız. Biz devlet olarak bu doğal istikrarı politika olarak sürdürüyoruz. Hedefimiz 2053 yılında sıfır emisyon ve yeşil kalkınmadır.
SIFIR ATIK HAREKETİ
2016 yılında sıfır atık hareketini başlattık. Kendi bakanlığımızdaki arkadaşlarımız bu uygulamayı denediler. Doğayı kirletmiyoruz ve ekonomik faydasını da görüyoruz. Geçen yıl atıklarımızın yüzde 20’sini geri dönüştürdük. Bu yıl yüzde 35’e çıkmasını bekliyoruz. 432 milyon ağacın kesilmesini önledik. Emine Hanım kendini bu projeye adadı. 30 Mart sıfır atık günü oldu. Emine Erdoğan’la birlikte küresel bir çevre hareketine dönüştü. Sıfır atık denilince akla gelen ülke Türkiye oluyor. 96 milyar tasarruf sağlandı.
TOKİ’DEN YENİ İNDİRİM MÜJDESİ
Arkadaşlarımız Haziran 2022’den önce yapılan konutlar için yakında bir kampanya başlatacaklar. Borcunu peşin ödemek isteyenlere yüzde 25 indirim yapılacak.
